چهارشنبه، آبان ۳

سپیده‌دم

Andrew Wyeth
Wind from the Sea - 1947


Swift cold hands                                                           دستان سرد چالاک
Withdraw one by one                                           یک به یک، کنار می‌زنند
The bandages of shadow                                               زخم‌بندِ تاریکی را

I open my eyes                                                                 چشم می‌گشایم
Still                                                                                              هنوز
Alive                                                                                             زنده
In the center                                                                              در بطنِ
Of a new wound.                                                                  .زخمی تازه


"Octavio Paz"                                                                       "اکتاویو پاز"


یکشنبه، مهر ۳۰

مرگ تدریجی دانشگاه


ایگلتون دقیق و هوشمندانه می‌نویسد. علاوه بر این‌ها طنزی دارد، که حتا در خواندن متنی که می‌تواند تلخی بیاورد، روان آدم را تازه می‌کند. این نوشته نقدی است به سیاست کنونی دانشگاه‌های بریتانیا. او که خود به همین دلیل از آکسفورد استعفا داد، به روندی که فلج کردن دانشگاه و به‌ویژه علوم انسانی را در سر می‌پروراند، اعتراض می‌کند.
اگر به این موضوع علاقه‌مندید، بخوانید:





شنبه، مهر ۲۲

"بشو؛ و شد"


شگفتی‌های عالم کم نیست. یکی هم این؛ که به شما بگویند خالق این اثر به هنگامِ خلق آن  شنوایی‌اش را بالکل از دست داده بود.
این نت‌های شتابان، این ضرباهنگ فاتح، این شادی مغرور، این خیزش و کوبش، این همه رنگ و جسارت، این "بشو؛ و شد".
کسی با ما شوخی دارد.



دوشنبه، مهر ۱۷

I don't paint things. I only paint the difference between things.*



                                             Dance                                                                        فی‌فی از خوش‌حالی زوزه می‌کشد
                                        Henry Matisse                                                                           بهمن محصص        
















قرابت این دو اثرِ خاص برایم آن‌قدر زیاد است که اگر خالق‌شان را نمی‌شناختم می‌توانستم باور کنم هر دو کار یک نقاش هستند. کافی است به فی‌فی نگاه کنم یا یادش بیفتم تا همان لحظه صدای زوزه - خنده اش را بشنوم، و کافی است رقصِ ماتیس را ببینم تا صدای موسیقی و پاکوفتنی به گوشم بیاید که هر بار وحشی‌تر، پیش‌بینی‌ناپذیرتر، و مرگ‌بارتر باشد.
آن بدن‌های عریان با آن حمیّت عجیب در پای‌کوبی در کنجِ جهان و آن دهانِ زوزه‌کش روی بدنی چنین سرخ به سماجت در کاری هستند. کسی هست که در اوج شادی به ضجه و زوزه می‌رسد و کسی هست که می‌رقصد تا که جان از بدنش به درآید. کسی هست که در زوزه‌اش به خنده می‌رسد و وقتِ جان دادن، می‌رقصد. 
هر دو اثر، یک "نهایت" را تصویر کرده‌اند. نهایتی که در آن چیزهای متضاد به هم می‌آمیزند. اما در این زوزه و رقص ضرورتی هم هست؛ همان ضرورتی که شهرزاد داشت و در آن مرگ و زایش را به هم آمیخت. پرسش از زندگی همان پرسش از مرگ است؛ و پرسش از اندوه همان پرسش از شادی است. این رازی است که مجنون‌های عالم به تمامی زیسته‌اند و می‌دانند.


* نقل قولی از ماتیس